Dementie: een paraplubegrip
Dementie is een paraplubegrip voor allerlei problemen in de hersenen. Hierdoor kan iemand zichzelf minder goed redden in het dagelijks leven en is er aanvullende hulp nodig. Bijvoorbeeld bij het wassen en aankleden en bij de toiletgang.
Zo’n haperend brein kan last hebben om dingen te onthouden of te herinneren, om zich te concentreren, om te begrijpen en overzien wat zijn situatie is of hoe dingen moeten worden aangepakt. Dit noemen we ‘cognitieve stoornissen’.
Oorzaak
De oorzaken van dementie zijn divers: van veroudering en krimp van hersencellen, schade van alcoholmisbruik tot kleine bloedingen in de hersenen. De voornaamste oorzaak van dementie is veroudering: hoe ouder met wordt, hoe meer kans er bestaat op dementie (alleen halen veel mensen de leeftijd niet waarop dementie zich openbaart). Dementie is een progressieve ziekte: dat wil zeggen dat er steeds meer achteruitgang plaats zal vinden. Dementie voor het 65ste levensjaar verloopt meestal sneller waarbij erfelijkheid een rol kan spelen. De bekendste vorm van dementie is de ziekte van Alzheimer.
Uienschil
Om te snappen wat dementie met je kan doen is het handig om te snappen hoe hersenen werken. De hersenen worden ook wel vergeleken met een ui.
De kern of het hart van de ui is als eerste ontstaan. De buitenste ringen of schillen van de ui zijn als laatste ontstaan.
Kinderliedjes
Zo is het ook met de kennis en vaardigheden die wij in ons leven opdoen. De oudste en primaire kennis, maar ook het gevoel en reuk, zitten het ‘diepste’ in de hersenen.
Relatief nieuwe kennis en vaardigheden worden als eerste aangetast door veroudering en door dementie. De diepste lagen of delen blijven meestal intact. Daarom weet je waarschijnlijk nog wel de kinderliedjes en namen van klasgenootjes uit je eigen jeugd, maar weet je waarschijnlijk niet meer wat je eergisteren hebt gegeten.
Om deze reden grijpen mensen met dementie ook meer terug naar het bekende: de jeugd(herinneringen). Hierbij komt het voor dat men op zoek gaat naar ouderlijk gezin of het huis waarin ze zijn grootgebracht.
Prikkelgevoeligheid
Dementie heeft meestal ingrijpende gevolgen voor hoe iemand zich voelt en hoe iemand doet. Mensen gaan vaak meer op zoek naar houvast, voelen zich afhankelijker, de prikkelgevoeligheid en het gevoel verandert. Soms kan er sprake zijn van somberheid, angst of zijn er gevoelens van ontreddering en verwardheid.
Emoties op de voorgrond
In je hersenen zit een emotioneel deel en een verstandelijk deel. Het verstandelijke deel wordt meestal aangetast, maar het emotionele deel blijft bestaan. Daarom staan vooral de emoties op de voorgrond. Dit zorgt voor een sterke overgevoeligheid van prikkels en voor toename van emotionaliteit. Het onderdrukken van emoties lukt dan minder goed.
Iedereen is anders
Belangrijk om te beseffen is dat de ene oudere zeker de andere niet is.
Afhankelijk van het karakter, de levenservaring, de aangedane gebieden in de hersenen en hulp vanuit de omgeving kan iemand meer of minder last hebben van de gevolgen van de ziekte.

Comments