Oplossingsgerichte professionals houden een gesprek het liefst zo transparant, eenvoudig en zo simpel mogelijk. Simpel betekent niet altijd eenvoudig. Vooral in een probleemgericht zorglandschap kan het nog best een uitdaging zijn (om positief te blijven).
Oplossingsgericht werken kan het best omschreven worden als de kortste route naar wat werkt binnen het unieke leven van jouw gesprekspartner.
Er is dus geen standaard behandeling. Iedereen is anders en elke oplossing is anders.
De focus ligt op sterke kanten, mogelijkheden, veerkracht, positieve uitzonderingen en het doel van jouw cliënt. Uitvinden wat iemand voor probleem heeft en hoe wat dat noemen is niet belangrijk om vooruit te komen.
Op reis
Er zit een vaste volgorde in het oplossingsgericht werken.
Er zijn drie elementen nodig die je kunt vergelijken met het maken van een reis: vervoersmiddel, bestemming en routekaart.
1. Vervoersmiddel: wie maakt de reis en wat neem je mee?
Je geeft erkenning voor het probleem en daarna analyseer je de sterke kanten, coping en vaardigheden van de cliënt. Ook is het belangrijk wie of zorgt voor voldoende steun en veiligheid. Wat is bruikbaar om je staande te houden en vooruit te komen?
Het gaat om de 'fundering' waarop de cliënt verder kan bouwen.
2. Bestemming: waar wil je naartoe?
De cliënt zoomt in op de gewenste situatie. Hoe ziet dat er precies uit en hoe is die situatie anders dan de huidige situatie? Wat doet de cliënt dan anders?
3. Routekaart: hoe kom je van A naar B?
Tenslotte ga je samen na welke stapjes de cliënt kan nemen om vooruit te komen richting zijn eigen wenselijke situatie.
De schaalvraag is een denkbeeldig lijnstuk van 0 tot 10. 10 staat voor de gewenste situatie, en 0 staat voor het probleem op zijn ergst.
'Welk cijfer geef je de situatie en wat is een volgende stapje dat voor jou verschil zal maken?'
De schaalvraag en de vertaling naar gedrag maakt de zaken realistisch en meetbaar.
Cheerleader
De professional stelt vragen die er hopelijk voor zorgen dat de client meer oplossingsgericht wordt.
Voor een goed gesprek is samenwerking nodig. Hoe doe je dat?
Je creëert een situatie waarin de cliënt gastvrij wordt ontvangen en waarin hij/ zij de ruimte en regie krijgt om na te denken over zijn gewenste situatie.
De rol van de professional kan vergeleken worden met die als cheerleader: je moedigt je aan en geeft complimenten voor alles wat werkt en lukt. Direct, indirect, verbaal en non-verbaal. Voor de rest ga je op je handen zitten, je vult niet in voor een ander en je stelt open vragen naar sterke kanten, het doel en helpend gedrag.
In de bijlage heb ik de 'kapstok' van het oplossingsgericht werken schematisch getekend.
Veel plezier met oplossingsgericht werken! (want dat brengt het met zich mee).
Comments